دانش کشاورزي 1380; 11(4):0-0.

 بررسي خسارت ناشي از گونه هاي تريكودرما روي قارچ خوراكي دكمه اي در ايران

 محمدي گل تپه ابراهيم,رضايي دانش يونس

 در اين مطالعه گونه هاي تريکودرماي مولد کپک سبز جدا شده از واحدهاي پرورش قارچ دکمه اي کشور شامل گونه هاي Trichoderma harzianum، T. longibrachiatum، T. virens  وTrichoderma sp هر يک در مقادير 106، 108 و 1010 اسپور در هر ميلي ليتر به ازاي هر کيلوگرم کمپوست در 5 زمان يعني ابتداي زمان مايه زني کمپوست (بذر زني)، دو روز قبل از دادن خاک پوششي، يک روز بعد از دادن خاک، 14 روز بعد از دادن خاک پوششي (مرحله ته سنجاقي) و 21 روز بعد از دادن خاک (مرحله کلاهک دهي) به ميزان 10 ميلي ليتر در هر کيسه يک کيلوگرمي کمپوست مايه زني شده است. در اين بررسي مشخص شده که بيشترين کاهش در عملکرد و بالطبع تعداد و وزن اندام هاي باردهي در زمان مايه زني عامل بيماري در کمپوست تازه بذر زده شده مي باشد. بر عکس کمترين کاهش در عملکرد در زمان مايه زني عامل مايه زني بر روي کلاهک قارچ خوراکي است. از طرفي بررسي هاي به عمل آمده نشان داد که بيشترين کاهش (مستقل از نوع گونه تريکودرما و زمان مايه زني) در غلظت 1010 اسپور در ميلي ليتر در هر کيلوگرم کمپوست مشاهده مي شود. در اين غلظت رشد ميسليوم قارچ خوراکي دچار وقفه و ضعيف شده و قارچ در مراحل بعد ته سنجاقي شدن به رنگ قهوه اي در آمده و بالطبع عملکرد نيز کاهش مي يابد. اين روند کاهش در تعداد و وزن اندام هاي باردهي نيز ديده مي شود. زمان بروز علائم بيماري بسته به زمان مايه زني بر حسب گونه و نيز غلظت عامل بيماري زا متفاوت مي باشد. شدت علائم مشاهده شده نيز در زمان هاي مختلف مايه زني متفاوت است بطوريکه در زمان مايه زني در کمپوست تازه بذر زده شده، دو روز قبل از دادن خاک پوششي و يک روز بعد از دادن خاک پوششي علائم بيماري را مي توان هم بر روي بستر خاک پوششي و هم روي کلاهک مشاهده کرد و در مراحل ديگر يعني 14 روز و 21 روز بعد از دادن خاک پوششي علائم تنها بر روي کلاهک قارچ قابل رؤيت است. بر اساس نتايج بدست آمده جدايه متعلق به گونه T. longibrachiatum بيشترين کاهش را در عملکرد دارد و جدايه متعلق به گونه T. virens کمترين کاهش را بر عملکرد از خود نشان داد.